คุกกี้ที่มีความจำเป็น (Strictly Necessary Cookies) |
เปิดใช้งานตลอด |
คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์และประเมินผลการใช้งาน (Performance Cookies) |
|
เนื่องด้วยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จันทรเกษม มีความประสงค์จะบูรณะซ่อมแซมโบราณวัตถุ จำนวน ๓ รายการ ได้แก่ นพปฎลมหาเศวตฉัตร พระแท่นราชอาสน์ และพระแท่นบรรทม จึงได้ขอความอนุเคราะห์มายังสำนักช่างสิบหมู่ให้ดำเนินการบูรณะซ่อมแซมโบราณวัตถุตามรายการดังกล่าว สำนักช่างสิบหมู่ โดยกลุ่มประณีตศิลป์ กลุ่มงานช่างปิดทองประดับกระจกและช่างสนะไทย และกลุ่มงานแกะสลักและช่างไม้ประณีต ได้ดำเนินการบูรณะซ่อมแซมพระนพปฎลมหาเศวตฉัตร ณ ห้องจัดแสดงอาคารพลับพลาจตุรมุข พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จันทรเกษม และได้เคลื่อนย้ายพระแท่นพระราชอาสน์ และพระบรรทมมาบูรณะซ่อมแซม ณ อาคารช่างปิดทองประดับกระจก และช่างสนะไทย กลุ่มประณีตศิลป์ สำนักช่างสิบหมู่ จังหวัดนครปฐม เพื่อสะดวกในการปฏิบัติงาน โดยรายงานฉบับนี้จะขอนำเสนอรายละเอียด ส่วนพระแท่นราชอาสน์และขั้นตอนการปฏิบัติงานบูรณะซ่อมแซมจำเพาะ พระราชอาสน์ ในลักษณะการอนุรักษ์แบบอย่างสำนักช่างสิบหมู่ ตามหลักฐานที่ปรากฏตามข้อเท็จจริง และสมมุติฐานโดยคำนึงถึงรูปแบบเดิมของพระราชอาสน์ ซึ่งเป็นงานประณีตศิลป์ศิลป์ไทยที่สืบต่อกันมานับจากอดีตจนมาถึงปัจจุบัน ผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานการบูรณะซ่อมแซม พระราชอาสน์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จันทรเกษม ฉบับนี้จะเป็นแนวทางการบูรณะซ่อมแซมโบราณวัตถุ และศิลปวัตถุในลักษณะการซ่อมบูรณะการซ่อมแซมงานอนุรักษ์แบบอย่างสำนักช่างสิบหมู่ และเป็นประโยชน์ทางการศึกษาสำหรับผู้ที่มีความสนใจได้ไม่มากก็น้อย
การออกแบบลายและเขียนสีใต้เคลือบแจกันคู่นิทรรศการพิเศษเรื่อง "เซรามิกแห่งแหลมทองและแดนอาทิตย์อุทัย สานตำนานสายใยไม่เสื่อมคลายในพาณิชยวัฒนธรรมโลก"ณ พระที่นั่งศิวโมกข์พิมาน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ลวดลายบนแจกันประกอบด้วยส่วนบนหรือคอแจกันผูกกันเป็นลายดอกพุดตานก้านขดถัดลงมาเป็นลายก้านขด มีดอกบัวเป็นตัวออกลาย ผูกเป็นลวดลายพรรณพฤกษา มีส่วนก้าน ใบ และดอกผสมผสานกันโดยใช้ลวดลายที่มีต้นแบบมาจากเครื่องสังคโลก ส่วนกลางของแจกันเขียนลายปลาสลับกับต้นไม้โดยด้านหนึ่งของแจกันเป็นลายปลากา ต้นพุดตานและดอกพุดตานเพื่อสื่อถึงประเทศไทย อีกด้านเขียนลายปลาคาร์ปต้นไม้ดัดแบบญี่ปุ่นและดอกซากุระ สื่อถึงประเทศญี่ปุ่น ด้านล่างมีคลื่นน้ำที่ผสมผสานระหว่างคลื่นแบบงานจิตรกรรมไทยและคลื่นน้ำแบบญี่ปุ่นหมายถึง ประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่นเป็นมิตรไมตรีต่อกัน มีการประสานร่วมมือกันในด้านต่าง ๆ เขียนสีใต้เคลือบ โดยใช้สีครามเขียนลวดลายพรรณพฤกษา ต้นไม้และคลื่นน้ำเขียนปลาโดยใช้ตราสัญลักษณ์ของโครงการ เขียนสีต้วปลาให้มีสีสัน ด้วยสีส้มสีแดงและสีเหลืองเพื่อให้โดดเด่นขึ้นมา
"ครุฑ" หรือ "พญาครุฑ" เป็นนามเรียกสัตว์ประดิษฐ์อีกภาพหนึ่งของศิลปะไทยว่า มีกายเป็นคน ส่วนหัวและท่อนล่างเป็นนก ซึ่งตรงกับต่างชาติหลายชาติที่ว่ากายเป็นคน แต่ละชาติก็มีความคิดแตกต่างกันไปตามจินตนาการของช่าง สำหรับของไทยได้รับอิทธิพลมาจากอินเดียในเรื่องเทวกำเนิด พวกเทพต่าง ๆ ในเทวกำเนิดนี้ว่า ครุฑเป็นลูกของพระกัศยปเทพบิดรกับนางวินตา ถือกำเนิดมีส่วนศีรษะเป็นนก ร่างกายท่อนบนเป็นคน มีปีก เล็บ ปากเหมือนนกอินทรี แขนขาเป็นคน หน้าขาว ปีกแดง ตัวเป็นสีทอง มีวิมานอันสวยงามเรียกว่าฉิมพลี เป็นสหายกับพระนารายณ์ ในภาพศิลปะไทยของเราท่อนล่างเป็นนกทั้งหมด เป็นพาหนะทรงของพระนารายณ์ เกี่ยวข้องกับเรื่องรามเกียรติ์หลายตอน