โครงการสร้างต้นแบบเพื่อจัดทำองค์ความรู้ ด้านงานประดับมุกแบบญี่ปุ่น
โครงการสร้างต้นแบบเพื่อจัดทำองค์ความรู้ ด้านงานประดับมุกแบบญี่ปุ่น ปีงบประมาณ 2557
คุกกี้ที่มีความจำเป็น (Strictly Necessary Cookies) |
เปิดใช้งานตลอด |
คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์และประเมินผลการใช้งาน (Performance Cookies) |
|
โครงการสร้างต้นแบบเพื่อจัดทำองค์ความรู้ ด้านงานประดับมุกแบบญี่ปุ่น ปีงบประมาณ 2557
พระที่นั่งราเชนทรยาน เป็นพระราชยานสำหรับพระมหากษัตริย์ทรงในเวลาเสด็จพระราชดำเนินโดยขบวนแห่อย่างใหญ่ที่เรียกว่า ขบวนพยุหายาตราสี่สาย หรือขบวนสี่สาย เช่น เสด็จพระราชดำเนินจากพระราชมณเฑียรไปถวายสักการะพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ณ วัดพระศรีรัตนศาสดารามในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เป็นต้น นอกจากใช้ในการเสด็จพระราชดำเนินแล้ว ยังใช้ในการเชิญพระบรมโกศพระบรมอัฐิพระมหากษัตริย์ และสมเด็จพระบรมราชินีจากพระเมรุมาศท้องสนามหลวงเข้าสู่พระบรมมหาราชวังด้วย มีการใช้ในงานพระราชพิธีหลายครั้ง ในการบูรปฏิสังขรณ์ที่ผ่านมาหลายครั้ง มีการทารักปิดทอง ทาสีปิดทอง และประดับกระจกในร่องลวดลาย จนกระจกที่ประดับไว้ล้นขึ้นมาจากร่องลวดลาย ส่วนลวดลายที่ปิดทองทับซ้อนกันหลายชั้นก็ดูเลือน ไม่ชัดเจน ปิดบังลวดลายไม้แกะสลักที่สวยงามของครูช่างโบราณอีกทั้งไม้โครงสร้างบางส่วนก็ผุกร่อนตามกาลเวลา ในปีพุทธศักราช ๒๕๕๙ กรมศิลปากร มอบหมายให้สำนักช่างสิบหมู่ ดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์ราชรถ ราชยาน และเครื่องประกอบในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เพื่อใช้ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพในปีพุทธศักราช ๒๕๖๐ เพื่อถือเป็นการถวายพระเกียรติยศสูงสุด ภายหลังจากการสำรวจเพื่อทำการบูรณปฏิสังขรณ์เพื่อเตรียมใช้ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ สำนักช่างสิบหมู่ พิจารณาเห็นสมควรให้บูรณปฏิสังขรณ์พระที่นั่งราเชนทรยาน ในด้านโครงสร้างให้แข็งแรงมั่นคงยิ่งขึ้น ทำการปิดทองใหม่ทั้งหมด และจัดสร้างชุดเฟื่องระย้าชุดใหม่เพื่อประดับตกแต่งให้งดงามสมพระเกียรติ ในการนี้ ศูนย์ศิลปะและการช่างไทย สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร จึงดำเนินการบันทึกข้อมูลรายละเอียดในการบูรณะซ่อมแซม พระที่นั่งราเชนทรยาน เป็นกรณีศึกษา ในด้านการปิดทองและประดับกระจก เพื่อรวบรวมไว้เป็นเอกสารองค์ความรู้ด้านศิลปกรรมในปีงบประมาณ ๒๕๖๕ สำหรับผู้ที่สนใจ นักเรียน นักศึกษา ได้นำประโยชน์ไปพัฒนาต่อยอดงานศิลปกรรม และเพื่อสืบทอดกรรมวิธีของครูช่างโบราณให้คงอยู่กับงานศิลปกรรมไทยสืบไป
พระสาทิสลักษณ์ ภาพเขียนของบุคคลโดยทั่วไปมักถูกเรียกว่าภาพคนเหมือน ภาพเหมือน รูปเหมือน หรือจิตรกรรมภาพเหมือนบุคคล (Portrait) แต่สำหรับราชาศัพท์ที่ใช้เรียกจิตรกรรมภาพเหมือนสำหรับพระมหากษัตริย์คือ พระบรมรูปเขียน พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ พระบรมสาทิสลักษณ์ ซึ่งหากยึดความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน คำว่า “บรม” หมายถึง อย่างยิ่ง, ที่สุด (มักใช้นำหน้าคำที่เกี่ยวกับพระพุทธเจ้า พระเจ้าแผ่นดิน และพระอัครมเหสี เป็นต้น เพื่อแสดงพระเกียรติยศยิ่งใหญ่) และคำว่า “สาทิสลักษณ์” หมายถึง ภาพเขียนเหมือนบุคคลจริง ดังนั้นพระบรมสาทิสลักษณ์จึงใช้เรียกพระรูปเขียนของพระมหากษัตริย์เพียงพระองค์เดียว โดยราชาศัพท์ของจิตรกรรมภาพเหมือนสำหรับสมเด็จพระบรมราชินีนาถ หรือสมเด็จพระบรมราชินี ใช้คำว่า พระรูปเขียน พระสาทิสลักษณ์
สารสำนักช่างสิบหมู่ ปีที่ ๑๐ ฉบับที่ ๒ ประจำเดือน ก.พ. - พ.ค. ๒๕๕๓ นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการจัดนิทรรศการงานช่างพื้นบ้าน กับการสืบสานมรดกศิลปวัฒนธรรมไทยในวันอนุรักษ์มรดกไทย รวมทั้งกระบวนการสร้างพระแท่นที่ประทับ (จำลอง) สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และกิจกรรมโครงการเยาวชนสัญจร : ค่ายศิลปวัฒนธรรม ครั้งที่ ๘ ณ จังหวัดอุบลราชธานี พร้อมเกร็ดความรู้เรื่องเครื่องไม้ - เครื่องมือ